“if we take care of our coastal lines, our coastal line will take care of us”

(Connemara spell)

“A LOT OF ALGAE

DIPLOMACY IS PLAY”

Learning from her mother and aunties about how to identify, collect and cook native Hawaiian seaweed from Maui's intertidal zone, Abbott grew up loving local species such as Limu kala (saragassum echinocarpum). Lima kala, Abbott would explain, is probably the most important seaweed in Hawaii. People eat it, turtles eat it. And kala means “ to forgive”. It is used in purification ceremonies like ho'oponopono, the Hawaiian reconciliation process. (G. di Chirio "Seaweed, 'soul-ar' panels, and other entanglements," in Adamson and Davis (eds). Humanities for the Environment. Routledge, 2017).

Filip Van Dingenen is a multidisciplinary artist and co-founder of the Ecole  Mondiale in Brussels. He was a researcher at LUCA School of Arts in Ghent/ Brussels and an affiliated researcher at the Laboratory of Education and Society at KU Leuven. He was a researcher at the Jan Van Eyck Academy (2013), associate artist in residence with Mark Dion at ACA (2008), and developed projects in  Artist Residency Programs at Irish Museum of Modern Art (2008), Wiels Art Center (2009) Banff Arts Center (2013), Center for Contemporary Art Ujazdowski  Castle (2015) and worked in Ireland, Argentina, and Equatorial Guinea. He has written numerous articles for journals and magazines and has authored several artist books. His works and performances are presented at 4th Istanbul Design Biennial (2018), Biennale de Casablanca (2018), LIAF, Norway (2017), Royal  Museum for Central Africa, Tervuren (2013), Museu da República, Rio de Janeiro  (2009), Centro Cultural Español en Bata (2008), Santa Monica Art Center,  Barcelona (2006), 7hours Haus19 - Humboldt University & Museum for Natural  History Berlin (2005).

Hélène Meyer is an artist based in Brussels, Belgium. She studied painting at the Royal Academy of Fine Arts in Antwerp, graduated in 2016.

"Buoyant greenery set in psychedelic tones. Polychromatic vibrations ooze from cut-up vegetation, cramped in confinement. An impregnable forest which leaves an open path for you to step into. Hélène Meyer depicts her mineral-eroded leaves on a life-size scale. She lets them swirl, twirl and wind, submerged in a technicoloured spectrum of subaquatic colours. The evoked landscapes seek to connect, or draw parallels between imagined inner worlds and the kingdom of plants. As a painter, the building blocks of Meyer’s visual vocabulary originated in Taroudant, Morocco. Fascinated by the hypnotic interplay between Mediterranean bright lights, bold colours and repetitive motifs, she extracted symbols, patterns and forms from the man- made architectural vestiges of the city. Over the past years, these abstracted forms have gradually evolved to arrive at organic and botanical shapes, more indebted to nature’s creational processes than to those of humankind ..."

Text by Evelyn Simons

________________________________________________________________________________________

Zeewierverhalen (deel 1)

Vandana Shiva, Indiaanse wetenschapper, milieuactiviste en pleitbezorgster voor voedselsoevereiniteit eindigde in december 2019 haar lezing door te verwijzen naar de Griekse filosoof Aristoteles. Ze citeert zijn definitie van economie als ‘de kunst van het leven’. Shiva vertelt in een aula gevuld met jonge kunstenaars: “I think ‘the art of living’ is the challenge of our times. And what we need is to create the base for defending the spaces of life on earth, for other species, for other people, fur future generations ... because everything that takes ecological systems away from other species is also taking away from other people and leading to extinction, inequality and poverty, ... and it’s taking away from future generations, which is why young ones are on the streets today.” Ze eindigt haar lezing met woorden die passen in de tentoonstelling Seaweed Stories, Algae Diplomacy van Hélène Meyer en Filip Van Dingenen: “The art today is the art of living and making the possible in times of extinction. Humanity has never had that challenge. But we can also see it as the the biggest gate in our evolution on this planet.”

Deze tekst begint op woensdag 26 mei, enkele uren voor de opening van de tentoonstelling bij Waldburger Wouters. Het is een voorstel om geen afgewerkt verhaal op te sturen, maar een uitnodiging om de tekst de volgende weken, tot en met de finissage op 29 juni, te laten groeien en aan te vullen met notities, observaties en onderwerpen van gesprek.

Voor André Cadere (1934-1978) was een kunstgalerie in de eerste plaats een publieke ruimte, een plek voor de uitwisseling van gedachten en voor discussie. Hij verscheen vaak onuitgenodigd op een tentoonstelling met een ‘barre de bois rond’ in de hand. De kleuren van de verschillende segmenten vielen telkens als eerste op (zwart, wit en/ of in combinatie met enkele kleuren van de regenboog). Het gebruik van verschillende kleurtinten had hij uitgesloten, want dat zou onmiddellijk een harmonieus, esthetisch kunstwerk opleveren, subjectief zijn en niet voor discussie of een gedachtewisseling vatbaar. Cadere combineerde in het begin van de jaren zeventig diplomatie met activisme. Vandaar dat hij hier in een paragraaf onaangekondigd opduikt.

Vandaag maakt voedsel, als een vorm van culturele diplomatie, integraal deel uit van de artistieke praktijk van een steeds grotere groep hedendaagse kunstenaars. Voedseldiplomatie zou je kunnen omschrijven als een veld waar de verwarrende kloof tussen cultuur en natuur als katalysator wordt gebruikt om het gesprek te openen over gezondheid, rechtvaardigheid en internationalisme. Ik parafraseer hier de woorden van Carly Schmitt in Food as an Emerging Diplomatic Tool in Contemporary Public Art. Ze schrijft hierover: “Food has achieved a mythical status in modern culture, and food has become the embodiment of our cultural differences. Often times people fail to recognize that food cultures are the resulting process of hundreds, if not thousand, of years of research and refinement (Cox 1993). History plays the predominant role in what, when and how we eat, and it is inaccurate to say that a specific style of eating is a product of nature or was simply born into a culture (Barthes 1986). These different styles of preparing and eating food are in fact the end result of years of cultural diplomacy and experimentation.”

Schmitt publiceert haar bevindingen in 2013. We zijn acht jaar verder en vorige week heeft de eerste algenoogst vlakbij Nieuwpoort het televisiejournaal gehaald. Diplomatie en activisme spelen bij de oogst geen rol, laat staan geschiedenis. Het is de start, nu nog klein, van wat een nieuwe industrie kan worden: het op grote schaal kweken van eetbare algen. Filip Van Dingenen stuurt me de link naar het nieuwsitem door. Ondertussen bestudeer ik zijn nieuwe serie tekeningen, voor een groot deel het afgelopen jaar in residentie in Oostende tot stand gekomen. Ik kijk naar de reproducties op mijn computerscherm. Ze vormen een samenvatting, een soort dagboek van jarenlang algenonderzoek. Filip stuurt me ook een andere link met een verwijzing naar ‘de taal van de toekomst’ door. Op mijn scherm verschijnt de website: taal voor de toekomst.nl van stichting Living Landscapes. Taal voor de toekomst & de Noordzee omschrijven ze kort als “samen met publiek, de zee, woordkunstenaars, bestuurders en lerende taalmachines gaan we het komende half jaar (sinds april jongsleden) op zoek naar een rijke, vernieuwende taal waarmee we de zee kunnen verstaan. Daarmee brengen we een wereld dichterbij waarin de zee meedenkt over de toekomst en de mens niet langer allesbepalend is”.

De combinatie van tekst en beeld in de tekeningen creëert een web van verbindingen. Onderzees zou te prozaïsch klinken want het gaat om de relatie tussen cultuur en natuur, van een algen almanak, over ‘seaweed sisterhood’, of nog, de vermelding van historische figuren zoals Isabella Abbot (1919-2010), een Hawaiiaanse wetenschapper en expert op het gebied van zeealgen in de Stille Oceaan. Het is een ontdekking om haar hier in een kunstgalerie te ontdekken. Haar naam verschijnt onder een reeks getekende zeehonden (ook terug van geweest op onze Noordzeestranden), samen met Marvin Gaye (1914-1998), James Ensor (1860-1949), Rachel Carson (1907-1964), biologe en gekend om haar strijd voor de bescherming van het milieu en Jean Painlevé (1902-1989), onderwater cineast. Samen vormen ze de ere-jury van Miss Sea Spaghetti Ostend 1983.

Een flan met ‘Irish Moss’ zeewier zou ik graag eens willen proeven. Hopelijk volgt een verslag van de degustatie in één van de vervolgverhalen. De verhalen en de samenwerking tussen Filip Van Dingenen en Hélène Meyer zijn te allesomvattend om hier te stoppen.* Vandaar ook het voorstel om vervolgafleveringen vanuit Oostende te sturen. “Only human scan control the white space” hoorde ik onlangs op een zoombijeenkomst. Misschien is het niet helemaal waar. De maan en de getijden schrijven en herschrijven voortdurend eeuwenoude én nieuwe zeewierverhalen.

1 Lezing gehouden op de Jan van Eyck Academie in Maastricht op 13 december 2019, en transcriptie gepubliceerd in Enzyme #1, magazine for digesting, table, page & earth, een initiatief van Joélson Buggilla en Jorgge Menna Barreto.

2 Carly Schmitt, “Food as an Emerging Diplomatic Tool in Contemporary Public Art”, 2013, geraadpleegd op 26 mei 2021, https://www.academia.edu/37585772/Considering_that_food_has_emerged_as_an_artistic_medium_for_contemporary_art_in_Pakistan_how_does_it_reduce_the_gap_between_viewer_and_the_artwork_and_consequently_how_does_it_blur_the_distinction_between_the_artist_and_the_participant

*deel 2 vertrekt vanuit Hélène Meyer’s bijdrage.

Phillip Van den Bossche